تاریخچه: پس از ورود آریایی ها که نام ایران از او گرفته شده است ایران خالی از سکنه نبوده و ایران تمدن‌های بسیار کهنی در این محل شکفته و پژمرده شده بودند و تعدادی نیز هنوز شکوفا بودند. تمدن اورارتو یکی از این تمدن ها است این تمدن در اطراف دریاچه ارومیه، دریاچه وان و همچنین بر بلندی‌های ارمنستان قرار داشته ‌است.از نظر تاریخی، تاریخ باستانی آذربایجان با تاریخ قوم ماد درآمیخته‌است. قوم ماد پس از مهاجرت به ایران آرام آرام قسمت‌های غربی ایران از جمله آذربایجان را تصرف کردند بعد از تأسیس دولت ماد، آذربایجان به ماد کوچک معروف شد  طبق روایان شرقی زرتشت و آنچه که در کتاب بندهش اوستا آمده است، آذربایجان غربی محل تولد زرتشت بوده و به آن سرزمین "ایرانویچ" می‌گفتند. نام دیگر آذربایجان "آذر گشسب: بود که از نام آتشکده مقدس آذرگشسب در شهر شیز پایتخت "سلیمان" که آثار تاریخی آن اکنون در شهر تکاب استان آذربایجان غربی وجود دارد گرفته شده است.کاوش‌های باستان شناسی که تاکنون در محوطه‌های باستانی و تاریخی آذربایجان غربی انجام گرفته، آثاری از هشت هزار سال پیش در تپه‌های هفتوان و اهرنجان و کول تپه سلماس، حسنلوی نقده، ربط سردشت، گوک تپه و دیگاله ارومیه، تخت سلیمان تکاب، قالایچی بوکان، بسطام چایپاره، پیراحمد کندی ماکو، برده کنته مهاباد و ده‌ها تپه دیگر به دست آمده که برخی از این آثار نشانگر تمدنی درخشان و مردمان فرهیخته و فرهنگی در این مناطق بوده است.

جغرافیا: این استان در کنار جاذبه های گردشگری و آثار تاریخی به دلیل هم مرزی با سه کشور ترکیه، عراق و جمهوری آذربایجان غربی ضمن اینکه مسیر ورود و خروج مسافران، گردشگران و میهمان داخلی و خارجی است بلکه به دلیل دارا بودن بازارجه های مرزی بی نظیر یکی از مقاصد جاذب برای مسافران و گردشگران نوروزی است.سراسر مرز استان با ترکیه و عراق از کوه‌های مرتفع دیوارمانندی از شمال به جنوب کشیده شده‌است که منبع چشمه‌های آب فراوان هستند.این استان عمدتاً تحت تأثیر جریان هوای مرطوب اقیانوس اطلس و دریای مدیترانه‌است، ولی در برخی از ماه‌های زمستان، تودهٔ هوای سردی از اطراف شمال، هوای مدیترانه‌ای آن را متأثر کرده و موجب کاهش قابل توجه دما می‌شود.

اقوام:ترک‌های آذربایجانی و  کردها از گروه‌های عمده این استان به‌شمار می‌روندکردها در بخش‌های مرتفع غربی و جنوبی استان نشیمن دارند و متقابلاً ترک‌های آذری در دشت‌های پیرامون دریاچه ارومیه و بخشی نیز در دشت‌های شمال و جنوب شرقی استان، سکونت دارند. همچنین اقلیت‌های آشوری و ارمنی هم در استان ساکن هستند.

مشاهیر:«صفی الدین ارموی» موسیقیدان پرآوازه، حسام‌الدین چلبی مردی عارف و دانشمند و مرشد مولانا، آیت‌الله خوئی بزرگترین فقیه و مجتهد جهانی معاصر شیعه، قطران تبریزی در اصل ارموی بود، شهید مهدی باکری یکی از مشهورترین سرداران دلاور

صنایع دستی:رنگرزی، قالی باقی ،گلیم بافی و رودوزی 

سوغات استان آذربایجان غربی:نقل ، عسل ، حلوای هویج و گردو ، تخمه ، سجوق و باستخ

اقامتگاهای استان اذربایجان غربی لینک

شهر (  مقاله های سایت رنت)